Świadczenie rodzicielskie

Świadczenie rodzicielskie przysługuje (art. 17c ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych):

• matce albo ojcu dziecka;
• opiekunowi faktycznemu dziecka – w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do ukończenia 10. roku życia;
• rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej – w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do ukończenia 10. roku życia;
• osobie, która przysposobiła dziecko – w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do ukończenia 10. Roku.

Prawo do świadczenia rodzicielskiego przysługuje ojcu dziecka w przypadku (art. 17c ust. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych):

• skrócenia okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego na wniosek matki dziecka po wykorzystaniu przez nią tego świadczenia za okres co najmniej 14 tygodni od dnia urodzenia dziecka,
• śmierci matki dziecka,
• porzucenia dziecka przez matkę.

Okres, na który przysługuje świadczenie:

• 52 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, przysposobienia jednego dziecka lub objęcia opieką jednego dziecka;
• 65 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia dwojga dzieci lub objęcia opieką dwojga dzieci;
• 67 tygodni – w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia trojga dzieci lub objęcia opieką trojga dzieci;
• 69 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia czworga dzieci lub objęcia opieką czworga dzieci;
• 71 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia pięciorga i więcej dzieci lub objęcia opieką pięciorga i więcej dzieci.

Świadczenie rodzicielskie przysługuje od dnia (art. 17c ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych):

• porodu – osobom, o których mowa w art. 17c ust. 1 pkt 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych (matce albo ojcu);
• objęcia dziecka opieką, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia – osobom, o których mowa w art. 17c ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych (opiekunowi faktycznemu i rodzinie zastępczej);
• przysposobienia dziecka, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia – osobie, o której mowa w art. 17c ust. 1 pkt 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Termin przyznania świadczenia:

Zgodnie z art. 24 ust. 9 ustawy o świadczeniach rodzinnych prawo do świadczenia rodzicielskiego ustala się począwszy od miesiąca urodzenia lub przysposobienia dziecka, a w przypadku osób, o których mowa w art. 17c ust. 1 pkt 2 i 3, od miesiąca objęcia dziecka opieką, jeżeli wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego został złożony w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia urodzenia lub przysposobienia dziecka – w przypadku osób, o których mowa w art. 17c ust. 1 pkt 2 i 3 od dnia objęcia dziecka opieka.

W przypadku złożenia wniosku po terminie nie później niż w okresach, o których mowa w art. 17 c ust. 3, prawo do świadczeni rodzicielskiego ustala się począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek.

Wysokość świadczenia rodzicielskiego

Zgodnie z art. 17c ust. 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych wysokość świadczenia rodzicielskiego wynosi 1000 zł miesięcznie. Jeżeli świadczenie rodzicielskie przysługuje za niepełny miesiąc, ustala się je, dzieląc kwotę świadczenia przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w tym miesiącu, a otrzymaną kwotę mnoży przez liczbę dni kalendarzowych, za które świadczenie przysługuje. Kwotę świadczenia przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę (art. 17c ust. 7 ustawy o świadczeniach rodzinnych).

Świadczenie rodzicielskie nie przysługuje, jeżeli:

• co najmniej jeden z rodziców dziecka lub osoba, o której mowa w art. 17c ust. 1 pkt 2 lub 3 ŚwRodzU, otrzymują zasiłek macierzyński lub uposażenie za okres ustalony przepisami KP jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu rodzicielskiego (art. 17c ust. 9 pkt 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych);
• dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej – w przypadku osób, o których mowa w art. 17c ust. 1 pkt 1 i 4 ŚwRodzU (art. 17c ust. 9 pkt 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych);
• jeden z rodziców dziecka lub osoba, o której mowa w art. 17c ust. 1 pkt 2 lub 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych, nie sprawują lub zaprzestali sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, w tym w związku z zatrudnieniem lub wykonywaniem innej pracy zarobkowej, które uniemożliwiają sprawowanie tej opieki (art. 17c ust. 9 pkt 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych) – należy zwrócić uwagę na pewną nieścisłość dotyczącą zapisu tego punktu; są w nim wymienione osoby uprawnione z art. 17c ust. 1 pkt 1–3 ustawy o świadczeniach rodzinnych, ale nie jest wymieniona osoba uprawniona z art. 17c ust. 1 pkt 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych, czyli osoba przysposabiająca dziecko; może to budzić wątpliwości interpretacyjne przy rozpatrywaniu wniosku o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego, a już na pewno podczas badania zasadności pobierania takiego świadczenia w razie pojawienia się informacji o podjęciu zatrudnienia przez osobę, która ma przyznane takie prawo;
• w związku z wychowywaniem tego samego dziecka lub w związku z opieką nad tym samym dzieckiem jest już ustalone prawo do świadczenia rodzicielskiego, dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10 ustawy o świadczeniach rodzinnych, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna (art. 17c ust. 9 pkt 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych);
• osobom, o których mowa w art. 17c ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, przysługuje za granicą świadczenie o podobnym charakterze do świadczenia rodzicielskiego, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej (art. 17c ust. 9 pkt 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych).